- PILUMNUS
- PILUMNUSIovis filius, eius Apuliae partis, quae postea Daunia dicta est, Rex, qui Danaen Acrisii filiam ad Apulum litus una cum Perseo filio delatam, uxorem duxit, et Danaum ex ea suscepit Turni patrem. Servis Picumnum, et Pilumnum fratres fuisse ait, quorum ille stercorandorum agrorum usum invenerit, unde et Sterculinus est: Pilumnus vero pilandi frumenti rationem, unde et pilum ab ipso nomen volunt accepisse, Lloyd. Nonius Marcellus Pilumnum et Picumnum Deos vocat, Praesides auspiciis coniugalibus, citatque Varronem, de Vita Pop. Rom. l. 2. cuius haec sunt: Natus si erat vitalis ac sublatus ab Obstetrice, statuebant in terra, ut auspicaretur rectus, Diisque coniugalibus, Pilumno et Picumno, in aedibus lectus sternebatur. Idem Varro, inter 3. Deos custodes Puerperae statim post partum adhibitos Silvanumque ab ingressu nocturno arcentes, Pilumnum ac Picumnum ponit; quod propterea sactum, quoniam Silvani et Fauni, quos vulgo Incubos vocabant, improbi quondam fuerant mulierculis ac earum concubitui inhiabant, unde ne Silvanus per noctem ingrederetur, et iacentem vexaret, hi adhibiti. Ita enim ex eo Augustin. de Civ. Dei, l. 6. c. 9. Mulieri fetae post partum tres custodes commemorat (Varro) adhiberi, ne Silvanus per noctem ingrediatur et vexet: Eorumque custodum significandorum causâ tres homines noctu circumire limina domus, et primo limen securi ferire, postea pilô, tertio deverrere scopis: ut his datis culturae signis, Deus Silvanus prohibeatur introire: quia, inquit, neque arbores caeduntur, atque putantur, sine ferro: neque far conficitur sine pilo; neque fruges coacervantur sine scopis. Ab bis autem tribus rebus tres nuncupati Dii, Intercidona a securis intercisione: Pilumnus, a pilo: Deverra a scopis, quibus Diis custodibus contra vim Dei Silvani feta conservatur. Vide quoque Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 2. c. 19. et Thom. Bartholinum, de Puerperio Verter. adde Gerh. Io. Vossium, de Idolol. l. 1. c. 40. ubi multa de his Rutulorum Diis, avo avunculoqueaut patruo magno Turni, quosa quibusdam pro Dioscuris quoque habitos, addit.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.